Choć większość kamieni szlachetnych kojarzy się wyłącznie z jednym kolorem, w naturze minerały występują w różnych barwach lub przynajmniej w kilku odcieniach jednego koloru. Niektóre z nich są jednak znacznie częściej spotykane, co bez wątpienia wpływa również na cenę tych okazów. Co ciekawe, po oszlifowaniu kamienie szlachetne mienią się całą paletą barw. Światło odgrywa znaczącą rolę przy obserwowaniu i docenianiu piękna biżuterii z kamieniami jubilerskimi.
Do podstawowych kolorów kamieni szlachetnych zalicza się czerwień, zieleń, żółć, biel oraz odcienie niebieskiego. Z odcieniem minerałów związana jest również ich symbolika – to głównie od niego zależy, jakie magiczne właściwości są im przypisywane.
Wśród białych i przezroczystych kamieni szlachetnych największą popularnością cieszą się diamenty (określa się tak oszlifowane brylanty) oraz perły. Diamenty są symbolem luksusu, powodzenia w życiu osobistym i spokoju, perłom z kolei przypisuje się niewinność, czystość oraz wierność. Białe kamienie szlachetne uznaje się również za wyraz doskonałej harmonii świata zewnętrznego i wewnętrznego, równowagi między ciałem a duszą.
Zielone kamienie szlachetne to przede wszystkim szmaragdy, które uznaje się za symbol płodności, sił witalnych, nadziei i wiary. Do czerwonych kamieni szlachetnych należą rubiny, turmaliny oraz granaty, a wykonana z nich biżuteria ma przynosić szczęście, miłość oraz odwagę. Do niebieskich kamieni szlachetnych zalicza się m.in. szafir, turkus, topaz oraz akwamaryn. Ciekawą, choć znacznie rzadszą grupę kamieni szlachetnych tworzą minerały o żółtych odcieniach, takie jak cytryny, nazywane również topazami czeskimi lub złotymi.